DİYANETİN SEFERBER OLMASI

Yazan Dr. Erdem ULAŞ

Ülkemizin başı sağ olsun, çok derin üzüntü içerisindeyiz. Acilen adım atıp yardımları her bir taraftan organize ediyor yurttaşlarımız. Depremin üzerinden 52saat geçti ve zaman geçtikçe vefat sayılarımız artacak, 3-4 gün içerisinde çok büyük toplumsal risk faktörleri içerisinde en önemlilerden biriside vefat edenlerin acilen defin işlemi gelecektir.

Pütrefaksiyon (Kokuşma, Çürüme) ölüm sonrası oluşan en büyük risktir!

Postmortem olarak cesetteki bakterilerin salgıladıkları proteolitik enzimler ve diğer enzimlerin etkisiyle dokuların gazlar, likitler ve tuzlara dönüşmesidir. Kokuşmanın başlama ve ilerleyişini etkileyen çeşitli faktörler vardır.

Açık Havada Kalan Cesetlerde Pütrefaksiyona Etkili Faktörler:

1.) Cesedin bulunduğu ortamın ısısı, nemi, hava sirkülasyonu: Hava sirkülasyonu olmayan, nem oranı yüksek, sıcak, açık havada pütrefaksiyon çabuk başlayıp hızlı olur. Örneğin Adana'da yazın sıcak günlerinde açık havada 24 saatte kokuşma başlamaktadır. Bölgesel şartlara göre bu süre 3gunu bulabilmektedir.

2. )Şahsın yaşı, beslenme durumu, dokularının hidrasyonu: Hiç beslenmemiş yeni doğanlarda pütrefaksiyon gecikir. Çocuklar ise erişkinlere oranla daha hızlı kokuşur. Şişman kişiler zayıflara oranla daha hızlı kokuşur. Bakterilerin üremesi için nem çok önemlidir. Bu nedenle dokuların ödemli olduğu durumlarda pütrefaksiyon daha çabuk başlar. Aksine sıvı kaybı ya da dehidratasyon olan kişilerde pütrefaksiyon gecikir.

Ölüm nedeni: 3) Akut enfeksiyon hastalıkları, sepsis gibi nedenlerle ölenlerde çabuk başlar ve hızlı seyreder. Suda kalan cesetlerde ise şahsa ait nedenlerin yanı sıra suyun ısısı ve hareketi etkili olmaktadır. Durgun, hareketsiz sularda pütrefaksiyon hızlı başlamaktadır. Suyun fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri de etkili olmaktadır. Tuzlu suda pütrefaksiyon gecikirken, kimyasal organik atıklar içeren sularda, florası zengin sularda hızlı olmaktadır. Gömülen cesetlerde gömülmeden önce pütrefaksiyonun başlayıp başlamamış olması, gömülme derinliği, gömülme işleminde cesedin sarıldığı ya da içine konduğu cisimlerin özellikleri ile toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik özellikleri etkili olmaktadır. Klasik kaynaklara göre 15-20°C'de açık havada optimal koşullarda pütrefaksiyonun 36-48 saat içinde başlar.

ENFEKSİYON HASTALIKLARINDAN KORUNMA

Ölülerin bulunduğu alanlar 24saat itibariyle RİSK taşımaktadır. Ölü ile temasta yapılan işlemler; Hepatitis virüsleri, Jakob-Creutzfeldt, tüberküloz, slow virus, lejyoner hastalığı, antraks, tetanoz, kuduz, meningokok, streptokok ve benzeri bulaşıcı hastalıklar, HIV enfeksiyonları ve bu hastalarda rastlanan fırsatçı enfeksiyonlar açısından bulaşma riski taşımaktadır. Özellikle henüz geniş taramaların gerçekleştirilemediği ülkelerden gelen mülteciler bu açıdan ciddiye alınması gereken boyutlarda risk oluşturmaktadır. Kaldı ki diğer hastalıklardan birinden öldüğü düşünülen ya da nakil sırasında oluşacak tanı ancak postmortem konulabilmektedir.

Bu nedenle ölülerin bulunduğu, taşındığı morg dışı alanlar her zaman infeksiyon kaynağı olma özelliğindedir. Kaynaklarda kontaminasyon sonucu hayatlarını kaybeden bir çok hekim sağlık çalışanları adına rastlanmaktadır.

DEFİN İŞLEMLERİ ACİLEN YAPILMALIDIR.

En önemli husus toplumsal bulaşı engellemek için ;

1-İmmünsüpresyon tedavisinde veya immun yetmezliği olanlar,

2-Hamileler,

3-Açık yarası bulunanlar,

4-Bulaşıcı hastalıklar ve bulaşma yolları ile ilgili eğitimden geçmemiş personel BU İŞLERDE ÇALIŞTIRILMAMALIDIR.

DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI seferberlik ilan etmelidir!

Anadolu'da tüm muftuluklerde görevli personel, İmam, Müezzin ve tecrübeli defin personeli Eldiven, Maske, Tulum ve en hijyenik şekilde acilen 10 ilde 7/24 göreve başlamalıdır !

Cesetlerin Tanınması ve Defin İçin ;

1)Yüzün tarifi; olay yeri keşif ekibinde bulunan teknik ekibe, bu amaca uygun teknikler kullanılarak fotoğrafları çektirilmelidir.

2)Parmak izi olay yerinde bulunan teknik ekibe definden önce aldırılmalıdır!

Vefat edenler hakkında en az minimum bilgi kayitlara alınmalıdır!

Definlerde ki her gecikme bulaş riskini arttırıp yardım personeli, sağlık personeli, çevre halkını etkileyecektir !