Haber Merkezi 5gvirusnews Nursultan – Nurfer Tercan/13 Ocak 2021
2020 Şangay İşbirliği Örgütü Sanal Zirvesine ev sahipliği yapan Hindistan, Kuşak ve Yol Girişimi'ni desteklemeyen tek ŞİÖ üyesidir.
30 Kasım'da Hindistan'ın ev sahipliğinde düzenlenen 20. Şangay İşbirliği Örgütü (SCO) “Sanal Zirve”sinin ardından yapılan ortak bir bildiride, Hindistan dışındaki tüm SCO (Shanghai Cooperation Organization) üyeleri Kuşak ve Yol Girişimi'ne desteklerini yeniden teyit ettiler. Resmi açıklamada Orta Asya'daki görüşü destekliyor. Kuşak ve Yol Girişimi, Covid19 sonrası refah ve istikrar dönemini teşvik etmek için önemli bir araç olarak görülüyor.
Şangay İşbirliği Örgütü (SCO Shanghai Cooperation Organization)
SCO, Avrasya'da çok taraflı bir diyaloğun geliştirilmesini destekleyen bölgesel bir organizasyondur. Başlangıçta Orta Asya sınırları boyunca konuşlanmış askeri güçleri azaltmayı amaçlayan Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'dan oluşan ve 1996 yılında oluşturulan 'Şangay Beşlisi Grubu' olarak yola çıkılmıştı. 2001 yılında Şangay Beşlisi Grubu, Şangay İşbirliği Örgütü (SCO) oldu ve o zamandan beri, kapsamı yalnızca askeri işbirliği ve güvenliği desteklemekle kalmayıp aynı zamanda bankacılık, finans ve kültürü de teşvik edecek şekilde genişledi.
Daha önce gözlemci statüsüne sahip olan Pakistan ve Hindistan da, uzun süredir devam eden rekabetlerine rağmen, 2017'de Şanghay İşbirliği Örgütü'ne resmen katıldı.
SCO ve BRI (Belt and Road Initiative)
SCO üyesinin çoğunluğu, Kuşak ve Yol Girişimi'ni olumlu görüyor ve destekliyor. 2013 yılında Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Yeni İpek yolu ile ilgili ilk konuşmasını Kazakistan'da gerçekleştirmiş, ‘Bir kuşak Bir Yol’ projesini, ‘Yeni İpek Yolu’nu tekrar hayata geçirmek üzere hazırlıkların tamamlandığını duyurusunu yapmış idi.
SCO ve BRI arasındaki işbirliğinin temelini güçlendiren ana sebeplerden birisi, 2015 yılında Çin ve Rusya tarafından BRI'yi Rusya tarafından desteklenen bir bölgesel ekonomik organizasyon olan Avrasya Ekonomik Birliği'ne (EAEU) bağlayan ortak bir bildirgenin imzalanmasıydı. Çin'den Avrupa'ya giden çoğu demiryolu rotası kendi topraklarından geçtiği için Rusya, Kuşak ve Yol'un ana destekçisi konumuna sahip oldu. Kuşak ve Yol ile Rusya bazı bölgelerinin canlandırabilmesi ve çeşitli sektörlerde yeni fırsatlar yaratabilmek amacı ile bu projenin her alanında aktif görevi olduğunu, EU-ABD tarafından yeterince anlaşıldı. Ayrıca, BRI projelerini finanse etmeye adanmış bir Çin devlet fonu olan İpek Fonu, Rusya'da çeşitli girişimleri de desteklemeye devam ediyor.
Kazakistan’da Kuşak ve Yol girişimine tam olarak ilgi ve desteğini, Covid19 öncesi gerçekleşen sempozyum, konferanslara ev sahipliği yaparak göstermiş oldu.
Çin ve Avrupa arasındaki artan demiryolu trafiği, Khorgos gibi Kazak özel ekonomik bölgeleri için yeni fırsatlar yarattı. Kuşak ve Yol Girişimi aynı zamanda, modası geçmiş altyapının güncellenmesi, yenilenmesine odaklanan Kazakistan'ın kendi ulusal kalkınma politikası "Nurly Zhol" u desteklemiş oldu. Khorgos Geçidi kuru limanı, Çin ile Avrupa arasında 9.000 km'den (5.600 mil) fazla seyahat eden Avrasya ötesi trenlerin taşınması için Kazakistan'ın birincil kuru limanlarından biridir. Khorgos Geçidi kuru limanı, Avrupan’nın ‘Yeşil Geçişi’ olarak da bilinmektedir.
Tacikistan, birkaç büyük BRI altyapı projesine (Huawei tarafından dağıtılan 4G ağı gibi) ev sahipliği yapmaktadır. Orta Asya'nın en küçük ekonomisi olan Kırgızistan'da, Kuşak ve Yol Girişimi projesi siyasi gerilimler nedeniyle ertelendi, ancak yetkililer Çin'den daha fazla yatırım çekmek için tüm çalışmalarını hızlandırdılar. Özbekistan, Kırgızistan ve Çin ile birlikte Orta Asya ile Çin arasında daha iyi bir bağlantı sağlayacak yeni bir otoyol geliştiriyor.
Pakistan, BRI'nin önemli bir destekçisi olmaya devam ediyor ve Çin, ülkeye 60 Milyar ABD Dolarından fazla yatırım yapma ve modern bir altyapı ağı kurma sözü verdi. BRI çerçevesinde iki ülke arasındaki ticaret artmaya devam ediyor.
Yeni Delhi'de Retikans
2020 Şangay İşbirliği Örgütü Sanal Zirvesine ev sahipliği yapan Hindistan, Kuşak ve Yol Girişimi'ni desteklemeyen tek ŞİÖ üyesidir.
Hindistan'ın BRI'ye katılma konusunda ilk kez direnişi değil. 2013 yılında BRI lansmanından bu yana Hindistan, Çin'in Yeni İpek Yolu projelerine katılmayı defalarca reddetti . Bu kararın birkaç nedene bağlı olduğu görülmektedir. İlk olarak, her iki ülke de anlaşmazlıklarını barışçıl yollarla çözme konusunda kamuoyuna kararlı olsa da, Ladakh ve Arunaçal Pradeş'teki tarihi sınır anlaşmazlıkları ile ilgili olarak Hindistan ve Çin arasında gerginlikler devam etmektedir.
Hindistan ayrıca, Yeni Delhi'nin geleneksel Hint etki alanına girdiğini düşündüğü Sri Lanka, Bangladeş, Maldivler ve Nepal gibi diğer Güney Asya ülkelerinde Çin'in artan çıkarlarından endişe duyduğunu her fırsatta ifade ediyor.
Bununla birlikte, Hindistan'ın BRI'ye katılımının önündeki ana caydırıcı, en önemli BRI projelerinden biri olmaya devam eden Çin, Pakistan Ekonomik Koridorunun (CPEC) inşasına hızla devam ediyor. CPEC'i oluşturmak için Pakistan'da dijital fiber iletişim ağları, limanlar ve özel ekonomik bölgelerin yanı sıra binlerce kilometrelik karayolu ve demiryolu projelerine 2021 itibari ile başlamak üzere harekete geçilecek. Bu ağların çoğu, hem İslamabad hem de Yeni Delhi tarafından talep edilen bir bölge olan Keşmir üzerinden Çin'i Pakistan'a bağlayacak.
Hindistan BRI'ye resmen katılmış olsaydı, bu karar Hindistan'ın Pakistan'ın Keşmir üzerindeki iddialarını “fiilen” tanıması olarak görülebilirdi. Bu, Hindistan'ın şu anda karşılayamayacağı, özellikle hassas diplomatik ve siyasi bir karar almayı gerektirecektir.
Bununla birlikte, Pakistan ve Çin ile devam eden anlaşmazlıklara rağmen, Hindistan, ekonomik pragmatizm yoluyla komşularıyla ticareti artırmakla neredeyse yükümlüdür ve bölgesel entegrasyonu artırmaya devam edecektir. İç siyasi gerilimler Hindistan'ın BRI'ye resmi üyeliğini engelleyebilir, ancak Hindistan yine de Çin ve Orta Asya ekonomileri arasında üretilen ticaretteki artıştan yararlanmaya devam edecek. Daha yakın zamanlarda Hindistan ekonomisi Covid 19 salgınından ciddi şekilde etkilendi. Asya komşularının, özellikle Çin'in ekonomilerinden tamamen ayrılmayı göze alamayacağı bir deneyimdi Hindistan için!
Bölgesel entegrasyon ve açılma
Avrasya'nın stratejik merkezi, dünyanın en izole bölgelerinden biridir ve “Uluslararası Kuzey Güney Ulaşım Koridoru” gibi önceki bölgesel bağlantı planları, finansman eksikliği ve bölgeler arası siyasi rekabet nedeniyle uzun süredir ertelendi. SCO üyeleri için bir kriz zamanında (Hindistan hariç), BRI bölgesel bağlantı ve iletişim koridorlarını iyileştirmek için yeni altyapı sağlayarak bölgeye yeni bir ivme kazandırmak üzere tüm çalışmalarına başladı.